Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Grudziądzu realizuje szereg działań skierowanych do osób starszych, chorych i niepełnosprawnych, wynikających z zapisów ustawy o pomocy społecznej oraz w ramach projektów/programów.
Wsparcie dla osób starszych, chorych i niepełnosprawnych realizowane jest w oparciu o ustawę o pomocy społecznej poprzez:
- usługi opiekuńcze,
- specjalistyczne usługi opiekuńcze,
- specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
Wymienione usługi świadczone są osobom wymagającym częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, w miejscu ich zamieszkania. Obejmują pomoc w zaspokojeniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zalecaną przez lekarza pielęgnację, a w miarę możliwości również zapewnienie kontaktów z otoczeniem.
Dla mieszkańców Grudziądza pomoc w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi realizowana jest przez Polski Komitet Pomocy Społecznej bądź Polski Czerwony Krzyż (organizacje wyłonione w drodze otwartego konkursu ofert).
Pomoc przyznawana jest na wniosek osoby zainteresowanej bądź może być udzielana z urzędu. Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi ustala ich zakres, termin i miejsce ich świadczenia.
Rada Miejska określiła, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób zaburzonych psychicznie (uchwała Nr LVI/458/21 Rady Miejskiej Grudziądza z 22 grudnia 2021 roku zmieniająca uchwałę w sprawie określenia szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat oraz trybu ich pobierania). Odpłatność za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi określa Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 16 lutego 2023 r., zmieniające rozporządzenie w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych.
W 2022 r. usługami opiekuńczymi objęto 315 osób. Specjalistycznymi usługami opiekuńczymi w wymienionym okresie objęto 327 osób. Specjalistycznymi usługami opiekuńczymi dla osób z zaburzeniami psychicznymi objęto 106 osób, w tym 90 dzieci.
- ośrodki wsparcia, tj w Dziennym Domu Pomocy oraz w Środowiskowym Domu Samopomocy.
Osoby potrzebujące dziennych usług opiekuńczych kierowane są do ośrodka wsparcia, tj. do świadczącego usługi opiekuńcze i zapewniającego posiłki Dziennego Domu Pomocy (100 miejsc) w Grudziądzu, który prowadzi działalność w obiektach przy ul. Piłsudskiego 111 i przy ul. Dywizjonu 303/4 oraz do Środowiskowego Domu Samopomocy (40 miejsc) przy ul. Marcinkowskiego 6-8, do którego kierowane są osoby z zaburzeniami psychicznymi. Po skompletowaniu niezbędnej dokumentacji i sporządzeniu wywiadu środowiskowego wydana zostaje decyzja administracyjna.
- dom pomocy społecznej
Osoby, które ze względu na wiek i stan zdrowia wymagają całodobowej opieki, mogą ubiegać się o skierowanie do Domu Pomocy Społecznej (412 miejsc). Na terenie Grudziądza funkcjonują 2 typy domów: dom dla osób przewlekle somatycznie chorych i dom dla osób psychicznie chorych. W wyjątkowych i szczególnych przypadkach, za zgodą osoby wymagającej opieki, może ona być skierowana do innego powiatowego domu pomocy społecznej, odpowiedniego typu dla tej osoby.
- mieszkania treningowe i wspomagane
Osobie pełnoletniej, która ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebuje wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, ale nie wymaga usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, może być przyznane wsparcie w mieszkaniu treningowym lub wspomaganym. Mieszkania są formą pomocy społecznej, która przy wsparciu specjalistów przygotowuje osoby w nich przebywające do prowadzenia niezależnego życia lub wspiera takie osoby w codziennym ich funkcjonowaniu. Na terenie Grudziądza są prowadzone mieszkania treningowe oraz wspomagane. Liczba miejsc wynosi 18.
W związku z nowelizacją ustawy o pomocy społecznej, od 1 listopada 2023 r. może być przyznane wsparcie w mieszkaniu treningowym lub wspomaganym (wcześniej w mieszkaniu chronionym). Określone zostały standardy tych mieszkań w nowym rozporządzeniu w sprawie mieszkań treningowych i wspomaganych z 30 października 2023 r. Aktualnie prowadzone mieszkania mają mieć dostosowany standard do wymogów określonych tym rozporządzeniem w terminie do 31 grudnia 2025 r.
Pomoc sąsiedzka:
1 listopada 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o pomocy społecznej, która wprowadziła m.in. usługi sąsiedzkie jako nową formę usług opiekuńczych. Gminy, które zdecydują się realizację tej formy wsparcia, będą mogły uzyskać dofinansowanie w ramach Korpusu Wsparcia Seniorów – taka jest zapowiedź na stronach Ministerstwa Pomocy Rodzinie i Polityki Społecznej.
Nowo wprowadzone usługi sąsiedzkie są zadaniem gminy, nie mają jednak charakteru obowiązkowego.
Wobec powyższego, rozważona zostanie realizacja pomocy w formie usług sąsiedzkich na etapie nowego programu, zapoznania się z warunkami programu i otrzymania dotacji na ten cel. W przypadku organizowania tego rodzaju usług zostanie podjęta stosowna uchwała rady gminy określająca warunki przyznawania usług sąsiedzkich, wymiar i zakres tych usług oraz sposób rozliczania wykonywania takich usług.
Usługi sąsiedzkie obejmują pomoc w zaspokajaniu potrzeb życiowych, podstawową opiekę higieniczno-pielęgnacyjną, przez którą należy rozumieć formy wsparcia niewymagające specjalistycznej wiedzy i kompetencji, oraz, w miarę potrzeb i możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.
Usługi wsparcia krótkoterminowego:
1 listopada 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o pomocy społecznej, która wprowadziła możliwość realizacji usług wsparcia krótkoterminowego.
Nowo wprowadzone usługi wsparcia krótkoterminowego są zadaniem własnym powiatu, nie mają jednak charakteru obowiązkowego.
Usługi wsparcia krótkoterminowego całodobowego i dziennego w Domu Pomocy Społecznej mogą być przyznane osobie, która ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymaga doraźnej pomocy w formie pobytu całodobowego lub w formie dziennej, ze względu na czasowe ograniczenie możliwości zapewnienia właściwego wsparcia w miejscu zamieszkania przez osoby na co dzień sprawujące opiekę nad tą osobą. Pomoc może być przyznana na maksymalnie 30 dni w roku kalendarzowym. W wyjątkowych sytuacjach będą mogły zostać przedłużone o kolejne 30 dni w roku. Usługi krótkoterminowe dzienne mogą być przyznane na co najmniej 4 godziny dziennie a maksymalnie na 12 godzin dziennie, ale nie dłużej niż 30 dni w roku, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, na okres nie dłuższy niż o kolejne 30 dni w roku kalendarzowym.
Na chwilę obecną w gminie jest świadczona pomoc w postaci opieki wytchnieniowej i planuje się również przystąpić do konkursu na to zadanie na rok 2024. Aktualnie jest już ogłoszenie o możliwości przystąpienia do konkursu – termin do 16 listopada 2023 r.
Programy/projekty realizowane przez MOPR na rzecz seniorów i osób niepełnosprawnych:
Program „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” – edycja 2023
Dotacja 613.982,00 zł – bez wkładu własnego
Program Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej realizowany jest ze środków budżetu państwa, dedykowany osobom z niepełnosprawnością posiadającym orzeczenie o znacznym, umiarkowanym lub znacznym sprzężonym stopniu niepełnosprawności, zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych albo orzeczenie równoważne do wyżej wymienionych.
Realizacja programu ma na celu zapewnienie usługi asystenta osobistego osoby niepełnosprawnej jako formy pomocy w wykonywaniu codziennych czynności oraz w funkcjonowaniu w życiu społecznym osób. Do głównych zadań asystenta należą miedzy innymi:
- wykonywanie czynności dnia codziennego przez osobę niepełnosprawną;
- wyjścia i powroty lub dojazdy w wybrane przez osobę niepełnosprawną miejsce;
- załatwianie spraw urzędowych;
- korzystanie przez osobę niepełnosprawną z dóbr kultury (np. muzeum, teatr, kino, galerie sztuki, wystawy).
Programem objęto 42 osoby.
Program „Opieka wytchnieniowa” – edycja 2023
Dotacja 226.191,00 zł – bez wkładu własnego
Program Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej realizowany jest ze środków budżetu państwa, dedykowany członkom rodzin lub opiekunom osób niepełnosprawnych z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności lub dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych albo równoważnym z wymienionymi.
Realizacja programu ma na celu odciążenie członków rodzin lub opiekunów osób niepełnosprawnych poprzez wsparcie ich w codziennych obowiązkach lub zapewnienie czasowego zastępstwa. Gmina świadczy usługi opieki wytchnieniowej w formie pobytu dziennego w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej, dla członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad osobami dorosłymi ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności.
Programem objęto 32 osoby.
Program „Korpus Wsparcia Seniorów” na rok 2023
Dotacja 21.560,00 zł; wkład własny 5.390,00 zł = całkowita wartość programu 26.950,00 zł
Program Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej realizowany jest ze środków własnych gminy oraz z budżetu państwa, dedykowany seniorom w wieku 65 lat i więcej, którzy posiadają problemy z samodzielnym funkcjonowaniem ze względu na stan zdrowia, prowadzącym samodzielne gospodarstwa domowe lub mieszkającym z osobami bliskimi, którzy nie byli w stanie zapewnić im wystarczającego wsparcia.
W ramach Programu seniorów objęto wsparciem społecznym oraz wsparciem w czynnościach dnia codziennego (Moduł I). Ponadto celem Programu jest poprawa bezpieczeństwa oraz możliwości samodzielnego funkcjonowania w miejscu zamieszkania dla osób starszych przez zwiększenie dostępu do tzw. „opieki na odległość” w formie opasek bezpieczeństwa (Moduł II). W realizację Programu zaangażowani są także wolontariusze oraz pracownicy socjalni, którzy obejmują wsparciem seniorów w miejscu ich zamieszkania.
Programem objęto 42 osoby.
Projekt „Kujawsko-Pomorska Teleopieka” od 01.01.2021-31.12.2023
Dotacja 49.470,00 zł; wkład własny 54.200,00 zł = całkowita wartość projektu 103.670,00 zł
Projekt finansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko – Pomorskiego na lata 2014 – 2020 oraz ze środków własnych gminy. Realizowany jest we współpracy z partnerem wiodącym – Regionalnym Ośrodkiem Polityki Społecznej w Toruniu oraz 87 partnerami – gminami Województwa Kujawsko – Pomorskiego.
Celem projektu jest wsparcie osób w codziennym funkcjonowaniu, poprzez zaopatrzenie w bransoletki z geolokalizacją, wyposażone w przycisk SOS. W razie zagrożenia zdrowia lub życia uczestnik przy pomocy przycisku ma możliwość połączenia się z obsługą Telecentrum, które pokieruje dalszymi czynnościami związanymi z udzieleniem pomocy.
Projektem objęto 60 osób.
